Leczenie chirurgiczne jest najstarszą metodą leczenia nowotworów. Początkowo zabieg operacyjny przeprowadzano w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej. Obecnie w leczeniu operacyjnym nowotworów obowiązują następujące zasady:
- dążenie do operowania w jak najwcześniejszym stadium choroby, gdy nie wystąpiły jeszcze przerzuty,
- operowanie doszczętne (tkanka nowotworowa jest usuwana z marginesem tkanek zdrowych lub z całym narządem),
- wraz z guzem usuwane są leżące w sąsiedztwie węzły chłonne (w przypadkach koniecznych).
Rodzaje operacji chirurgicznych stosowanych w onkologii
- operacje radykalne – wykonywane są we wczesnym stadium choroby, gdy nie stwierdzono jeszcze przerzutów do węzłów chłonnych i przerzutów odległych. Podczas tego typu operacji tkanki zmienione nowotworowo usuwane są w całości, w niektórych przypadkach wraz z regionalnymi węzłami chłonnymi (np. w raku sutka, żołądka, jelita grubego).
- operacje paliatywne – przeprowadza się : w celu zmniejszenia masy guza przed chemioterapią lub radioterapią (operacje cytoredukcyjne), przypadku przerzutów do węzłów chłonnych oraz wzaawansowanej chorobie nowotworowej – w celu poprawy jakości życia chorego (zmniejszenie cierpień i przedłużenie życia).
- operacje rekonstrukcyjne – mają na celu zminimalizowanie skutków operacji onkologicznych oraz poprawę jakości życia (np. odtworzenie tkanek lub protetykę)
Oprócz tradycyjnego skalpela w nowoczesnej chirurgi stosuje się również inne metody
- w elektrochirurgii stosowany jest „nóż elektryczny” (elektroda połączona ze żródłem prądu o wysokiej częstotliwości,
- w kriochirurgii wykorzystuje się tzw. kriosondę, która oziębiana jest do temp. – 180°C cieklym azotem,
- w chirurgii laserowej stosuje się „nóż laserowy”,
- w chirurgii endoskopowej wykorzystuje się endoskop umożliwiający operowanie wewnątrz jam ciała