Choroba nowotworowa zawsze zaskakuje i wywołuje lęk. Zadajemy sobie pytanie co mogę zrobić, jak sobie pomóc. Ilość informacji, którą dostajemy nas przytłacza. Często pierwszym krokiem, który wykonujemy jest zdrowsze odżywianie. W nowej sytuacji, w której się znajdujemy, szukamy punktu zaczepienia, nad którym będziemy mieć kontrolę. Nie istnieje żadna dieta, ani produkt spożywczy, który wyleczy nas z choroby nowotworowej.
Musimy jednak pamiętać, że dieta i żywienie to metoda wspomagająca, która nie może zastąpić właściwej terapii onkologicznej. Dieta jest istotna zarówno przed podjęciem leczenia jak i w trakcie terapii. Badania naukowe pokazują, że żywieniem możemy obniżyć ryzyko zachorowania na nowotwory.
Prawidłowo odżywiony organizm ma siłę walczyć, lepiej znosi leczenie. W przypadku dobrze odżywionego pacjenta efektywność stosowanych terapii przynosi lepsze rezultaty.Niestety niedożywienie obniża skuteczność stosowanych leków, radio- i chemioterapii oraz powoduję powikłania pooperacyjne.W tym czasie należy wspomóc organizm, aby miał siłę walczyć z nowotworem.Blisko połowa pacjentów leczonych onkologicznie jest niedożywionych, a niedożywienie w efekcie może doprowadzić do wyniszczenia organizmu i gorszej odpowiedzi na podjęte działania.Gdy chory czuje się dobrze, nie ma dolegliwości ze strony układu pokarmowego, nie ma problemów z apetytem i jego masa ciała jest na stałym poziomie to może stosować się do zasad prawidłowego żywienia, które są tożsame z dietą antynowotworową. Pojawienie się choroby nie niesie ze sobą konieczności radykalnej zmiany diety i nie istnieją odgórne zalecenia żywieniowe dla pacjentów onkologicznych.Często jednak produkty uważane za przeciwnowotworowe, podczas stosowanych terapii onkologicznych mogą nasilić dolegliwości ( wymioty, biegunki), przez co pogłębimy niedożywienie.
Dlaczego właściwe odżywianie w czasie choroby i leczenia jest tak istotne?
- zapobiega niedożywieniu i wyniszczeniu
- poprawia wyniki terapii nowotworowej
- wpływa na wyniki badań krwi
- wpływa na jakość życia poprawiając samopoczucie podczas występowania skutków ubocznych lecznia tj.: nudności, wymiotów, biegunek, zaparć, jadłowstrętu.
- zmniejsza występowanie powikłań pooperacyjnych, infekcji i zwiększa efektywność leczenia przez co skraca się długość pobytu w szpitalu.
Sposób żywienia pacjentów, nawet z takim samym typem nowotworu, nie jest jednakowy. Składa się na niego kilka czynników: wiek chorego, tryb życia, aktywność fizyczna, choroby współistniejące.Ważne też są czynniki związane z występowaniem guza tj. stan odżywienia, umiejscowienie guza, stopień zaawansowania choroby, przebieg leczenia i dolegliwości chorego.
Konsultacja dietetyczna jest wskazana szczególnie dla pacjentów z nowotworem umiejscowionym w obrębie głowy i szyi oraz przewodu pokarmowego, a także gdy następuje utarta masy ciała, występuje brak apetytu i pacjent odczuwa dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego tj. biegunki, wymioty, nudności
Różnorodność nowotworów i wielorakość stosowanych metod w leczeniu, nie pozwala na stosowanie diety uniwersalnej podczas terapii. Każdy organizm inaczej reaguje na podjęte metody leczenia.
Chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia często powodują nudności, wymioty, zaparcia, biegunki i jadłowstręt, przez co mogą pogłębiać niedożywienie. Produktami uważanymi powszechnie za zdrowe możemy nasilić ww skutki terapii. Prawidłowe żywienie pozwala jednak złagodzić te objawy.
Jednym z najważniejszych zaleceń dietetycznych jest odpowiednie nawodnienie organizmu.
Podczas chemioterapii należy pić 8-10 szklanek wody na dobę. Jest to istotne, by wydalić metabolity zastosowanych leków. Odwodnienie może też nasilać wymioty, nudności, zaparcia i bóle głowy. Często pacjenci nie lubią i nie chcą pić wody, więc warto stosować dodatki do wody (cytryna, pomarańcza, mięta), lekkie napary z czarnej herbaty, lipy, melisy, zielonej i białej herbaty. Soki zalecane są świeżo wyciskane i to w ilości 200 ml na dobę.Podczas występowania wymiotów warto jeść małe ilości jedzenia ze zwiększoną częstotliwością, najlepiej dania schłodzone. Pić należy między posiłkami. Schłodzony napar z imbiru czy lekki napar czarnej herbaty działają przeciwwymiotnie. Herbata miętowa może nasilić wymioty. Należy ograniczyć ilość spożywanego błonnika, sięgać po produkty lekkostrawne, białe pieczywo, kefiry, jogurty naturalne, chude mięso, warzywa dyniowate i skrobiowe. Tłuste posiłki będą wywoływać wymioty.Często podczas leczenia pacjenci cierpią na biegunki. W tym przypadku należy unikać schłodzonych produktów, smażonych i słodzonych oraz produktów z laktozą.Wykluczyć należy też surowe warzywa i owoce. Należy posiłki dusić, gotować na parze lub piec. Trzeba też pamiętać o piciu wody, ale mocna czarna herbata, napar w czarnych jagód, kakao na wodzie mają właściwości zapierające.
Zaparcia dotykają często pacjentów przy zbyt małej ilości spożywanych płynów i przez działanie leków. Ważne jest to, że działania żywieniowe można podjąć dopiero po farmakologicznym uregulowaniu zaparć.
Należy pić 2 litry płynów dziennie, najlepiej ciepłych, sięgać po produkty bogate w błonnik tj.brokuły, śliwki, morele,gruszki, jabłka. Zupy wielowarzywne odgrywają tu też znaczącą rolę.
Trzeba też wspomnieć, że każdy organizm inaczej odpowiada na leczenie. Wyżej wymienione zalecenia należy stosować w okresie występowania wymiotów, biegunki czy zaparć, nie eliminować produktów gdy nie zachodzi taka potrzeba.